هر چقدر که در روند یادگیری الکترونیک جلوتر می‌رویم با پیچیدگی‌ها و سختی‌های بیشتر آن روبرو می‌شویم؛ اما به همان میزان که مفاهیم و روند یادگیری آن پیچیده‌تر می‌شود، جذابیت‌های آن هم افزایش میابد و آمادگی شما برای ساختن و خلق کردن ابزار مختلف بیشتر خواهد شد.
تصور کنید قادر باشید مداری رو ببندید که لامپی رو روشن کنه، یا اینکه با چرخاندن کلید ولوم بتوانید میزان روشنایی یک ال ای دی رو تنظیم کنید و بی‌نهایت مثال دیگه! هیجان انگیزه مگه نه؟ فقط تصور کنید که با داشتن چنین قابلیت و علمی چه کارهای شگفت‌انگیزی که نمیتونید انجام بدید!
در این جلسه بعد از آشنایی با مفهوم مقاومت الکتریکی به زبان ساده، آشنایی با ال ای دی و کاربرد برد بورد در مدارهای الکترونیکی، یاد می‌گیریم که چه‌طور با چندتا قطعه ساده، یک لامپ رو روشن کنیم.
مقاومت چیست؟
در جلسه اول از این فصل قصد داریم با دو تا از مهم‌ترین و پرکاربردترین قطعات دنیای الکترونیک آشنا بشیم. شما تا چه حدی با مقاومت الکتریکی آشنایی دارید؟ آیا می‌دانید که مقاومت چیست و در یک مدار چه کاربردی دارد؟ بحث این جلسه را با تعریف مفهوم مقاومت الکتریکی به زبان ساده آغاز خواهیم کرد.
حالا مقاومت چیست؟ اجازه بدین این‌طور براتون توضيح بديم… اگر جلوی حرکت الکترون‌ها رو نگیریم، قطب منفی باطری، اون‌ها رو درست مثل آهن‌ربا به شدت به سمت خودش جذب می‌کنه، حرکت الکترون‌ها به قدری سریع میشه که اگر در مسیرشون از یک قطعه الکترونیکی رد بشن، به راحتی میتونن باعث سوختن اون قطعه بشن. در این مورد بعدا بیشتر توضیح خواهیم داد.
برای حل این مشکل باید سرعت حرکت الکترون‌ها یا همون جریان رو کم کنیم، برای این کار از قطعه‌ای به نام مقاومت (Resistor) استفاده می‌کنیم.
همونطور که از اسمش هم میشه فهمید، این قطعه در برابر هجوم الکترون‌ها مقاومت می‌کنه و با کم کردن سرعت حرکت اون‌ها مانع از آسیب رسیدن به دیگر قطعه‌ها میشه.
پس یکی از مهم‌ترین نقش‌های مقاومت، کاهش جریان هست.
ال ای دی چیست
در الکترونیک برای ایجاد روشنایی به عنوان یک نشانگر و یا ایجاد نور از قطعه‌ای به نام ال ای دی (LED) استفاده می‌کنیم که رنگ‌های متنوعی داره.
حتما شما هم تابلو‌ها و چراغ‌هایی که با ال ای دی ساخته شدن رو دیدید. اگر توی خیابون به چراغ راهنمایی و رانندگی نگاه کرده باشید حتما ال ای دی‌های رنگی اون رو دیدید.
تا اینجای آموزش، با دوقطعه پر کاربرد مقاومت و LED آشنا شدیم و یاد گرفتیم که:
- مقاومت الکتریکی چیست ؟
- ال ای دی چیست ؟
لامپ یا ال ای دی (LED)
شکل و نماد مقاومت و ال ای دی (LED)
حالا وقتش رسیده شکل و نماد دو قطعه ال دی دی و مقاومت رو بشناسیم. در تصویر زیر، شما میتونید شکل ظاهری قطعه و نماد اون رو مشاهده کنید.
شکل و نماد مقاومت و ال ای دی (LED)
نحوه تشخیص پایه + و – در مقاومت و ال ای دی (LED)
بعضی از قطعه‌ها براشون مهمه که الکترون‌ها از کدوم سمتشون وارد و از کدوم سمتشون خارج بشن، مثل ال ای دی که طرف مثبت و منفی داره و الکترون‌ها باید از سمت مثبتش وارد بشن.
به پایه مثبت ال ای دی نگاه کنید، همیشه پایه مثبت ال ای دی از پایه منفیش بزرگتر ساخته میشه، بنابراین این دو تا پایه از هم قابل تشخیص هستند.
بعضی قطعه‌ها هم اصلا براشون مهم نیست الکترون‌ها از کدوم سمتشون وارد بشن، مقاومت یکی از این قطعه هاست، پایه های چپ و راست فرقی باهم ندارن.
تشخیص پایه + و – در مقاومت و LED
نکته:
- همیشه پایه مثبت قطعات به سمت قطب مثبت باتری بسته میشن.
- ما از ال ای دی (LED) با رنگ قرمز استفاده کردیم، اما ال ای دی ها رنگ‌های متنوعی دارند.
- قطعه‌هایی که پایه مثبت و منفی دارن، اگر اشتباه در مسیر جریان قرار بگیرن به احتمال زیاد خواهند سوخت… سوختن به معنای واقعی! پس مواظب باشید.
آموزش گام به گام روشن کردن ال ای دی با باتری
خب الان که ال ای دی رو شناختیم، وقتش رسیده تا نحوه روشن کردن ال ای دی با باتری رو یاد بگیریم. چیکار می‌کنیم؟ مرحله به مرحله توضیح می‌دیم تا خوب متوجه بشید:
- باید ال ای دی رو در مسیر جریان باتری قرار بدیم
- چون جریان از سمت مثبت باتری جاری میشه، سمت مثبت ال ای دی رو به مثبت باتری می‌بندیم تا جریان از اون سمت بیاد داخل
- گفتیم که باید حتما جریان رو کم کنیم وگرنه ال ای دی ممکنه بسوزه پس یک مقاومت توی مسیر حرکت جریان به سمت ال ای دی قرار می‌دیم و تمام…
مدار روشن کردن ال ای دی با باتری
من ذهنم مشغول یه چیزی شد! شما هم به چیزی که من فکر می‌کنم فکر می‌کنید؟ یه مشکلی اینجا هست… کاش می‌تونستیم یه جا این قطعه‌ها رو ثابت نگه داریم، مگه نه؟
الان براتون یه وسیله معرفی می‌کنیم: “برد بورد”
برد بورد چیست (Bread Board)
برد بورد یا برد آزمایشگاهی، یک ابزار بسیار مهم در دنیای الکترونیک هست که به شما این امکان رو میده تا قطعات رو بدون نیاز به لحیم کاری و… به یکدیگر متصل کنید و خروجی مدار رو مشاهده کنید.
شکل قطعه بردبورد
می‌بینید چقدر سوراخ داره؟ این سوراخ‌ها به خاطر اینه که بتونیم پایه‌های قطعات رو توی اون‌ها فرو کنیم و قطعه‌ها ثابت بمونن. یه کمک خیلی خوبی که برد بورد به ما می‌کنه توی سیم‌کشی یا اتصالات مدارمون هست. برد بورد جوری ساخته شده که سوراخ‌هاش به ترتیب خاصی به هم وصل شدن و کار سیم برای متصل کردن رو انجام میدن.
نحوه بستن مدار روی برد بورد
شکلی که می‌بینید نحوه اتصال قطعات رو نشون میده.
نحوه اتصالات روی بردبورد
خط‌های قرمز و آبی اتصال افقی و رنگ مشکی اتصال عمودی رو نشون میده. پس حتما موقع کار با برد بورد به این اتصالات دقت کنید و با صبوری قطعه‌ها رو روی اون بچینید تا اشتباه نکنید.
یکی از اشتباه‌هایی که خیلی دیده میشه اینه که قطعه رو جوری قرار میدن که دو تا پایه‌هاش به هم متصل میشه!!! مواظب باشید که شما از این اشتباه‌ها نکنید!
مدارمون رو اگر بخوایم روی برد بورد ببندیم اینجوری میشه:
اتصال مدار الکتریکی به یک بردبورد
برای اینکه اشتباه نکنید جاهایی که لازم بود، علامت‌های + و – گذاشتم.
تکه سیم‌های باطری رو به سوراخ‌هایی که به‌صورت افقی به هم وصل هستن متصل کردیم، منفی رو به سوراخ بالایی بستیم پس دیگه تمام ردیف اول شدن منفی!
تمرین‌های مقاومت الکتریکی، ال ای دی و بردبورد
برای اینکه شما هم به خوبی نحوه کار با برد بورد و نحوه اتصال قطعات رو یاد بگیرید دو تا تمرین براتون آماده کردیم.
- روی یک بردبورد سه مقاومت را به صورت سری به هم وصل کنید.
- تمرین یک را برای سه مقاومت موازی تکرار کنید.
شما می‌توانید تمام آموزش‌ها را از طریق وبسایت الکساز و یا کانال یوتیوب الکساز دنبال کنید.
چطور می‌توانم آموزش الکترونیک الکساز را بصورت عملی دنبال کنم؟
ما تمامی قطعات استفاده شده در هر آموزش را به شما معرفی می‌کنیم، تا شما بتوانید قطعات مورد نیاز خود را از فروشگاه الکسازشاپ یا فروشگاه‌های قطعات الکترونیکی تهیه کنید و تمامی آموزش‌ها را به‌صورت کاملا عملی دنبال کنید.
ضمن اینکه تمامی آموزش‌ها، یک کیت آموزشی مرتبط دارند که می‌توانید با خرید کیت آموزشی مرتبط با هر سرفصل آموزشی، تمام قطعات را به‌صورت یکجا تهیه کنید. همچنین، تمامی آموزش‌های الکساز به‌صورت متنی در دفترچه‌های آموزشی و ویدیویی در پنل کاربری شما در دسترس قرار خواهند گرفت.
کیت های آموزشی مهندس الکترونیک، برای دنبال کردن این آموزش ها بصورت عملی به شما پیشنهاد می‌شود. این مجموعه آموزشی دارای دفترچه آموزشی و ویدیو آموزشی می‌باشد و بیش از 100 پروژه کاربردی با این کیت ها پیاده سازی خواهید کرد.
علاوه بر تمام مزایای ذکر شده، در صورت خرید بسته، شما پشتیبانی آموزشی دریافت می‌کنید و اگر در هر قسمت از آموزش با سوالی مواجه شدید، پشتیبانان ما در سریع‌ترین زمان ممکن با شما ارتباط برقرار کرده، و اقدام به پاسخگویی و رفع مشکلات شما می‌نمایند.
در غیر اینصورت شما می‌توانید در قسمت نظرات، سوالات خود را مطرح کنید تا مربیان الکساز، به سوالات و نظرات شما پاسخ دهند.
جمع بندی
به شما تبریک می‌گوییم! شما یک جلسه دیگر از سری آموزش الکترونیک را با موفقیت پشت سر گذاشتید. در این جلسه که جلسه اول از فصل دوم آموزش مقدماتی الکترونیک بود، با قطعه مهمی با نام مقاومت آشنا شدیم و پی بردیم که مقاومت چیست و چه وظایفی در مدارات الکترونیکی بر عهده دارد.
در جلسه بعدی، قراره یاد بگیریم که چطور مقاومت ها رو شناسایی و اندازه گیری کنیم.
تیم الکساز برای تمام قسمت‌های این آموزش‌ها مطالعه و تحقیق بسیاری انجام داده تا بتواند یک آموزش اصولی، کاربردی، جذاب و سرگرم کننده را در اختیار شما قرار دهد.
شما می‌توانید با حمایت از الکساز در شبکه‌های اجتماعی مثل یوتیوب، اینستاگرام، تلگرام، آپارات و معرفی الکساز به دوستان خود، به ما انرژی و انگیزه داده تا بتوانیم همواره آموزش‌های با کیفیت در اختیار شما قرار دهیم.
همچنین با نظرات خود در انتهای هر مطلب، انتقادات، پیشنهادات و سوالات خود را با ما مطرح کنید، و در مسیر بهبود کیفیت آموزش‌ها همراه الکساز باشید. در جلسه بعد، با ما همراه باشید تا آموزش های مقدماتی الکترونیک و مفاهیم علمی الکترونیک را ادامه کنیم.
