در جلسه قبل با انواع مفاهیم مقدماتی الکترونیک آشنا شدیم و مقاومت را به‌صورت کامل توضیح دادیم و کاربردهای آن را برای شما شرح دادیم.
در الکترونیک برای طراحی مدارها و ابزارهای مختلف، به ابزار و قطعات با مقادیر متفاوتی نیاز داریم؛ امروزه معمولا مقدار عددی قطعات بر روی آنها نوشته شده است، اما در بسیاری از موارد و ابزار به نسبت قدیمی‌تر، مانند برخی از انواع مقاومت‌ها، باید از روی رنگ ها و مواردی این‌چنین مقادیر آنها را به‌دست آورد.
در این جلسه می‌آموزیم که چگونه با استفاده از نوارهای رنگی روی آنها، شناسایی مقاومت ها اندازه گیری مقاومت ها را انجام دهیم.
شناسایی مقاومت از روی رنگ و اندازه گیری مقاومت
با جلسه دوم از فصل دوم مجموعه آموزش‌های مقدماتی الکترونیک در خدمت شما هستیم. این جلسه می‌خوایم یکم بیشتر با مقاومت آشنا بشیم، و می‌خوایم بفهمیم که منظور از شناسایی مقاومت چیه و چطور میشه مقادیر مقاومت رو از روی رنگ اون محاسبه کرد؟
در این جلسه در مورد رنگ‌های خطوط روی اون حرف می‌زنیم و با چند مثال و تمرین، جلسه رو به پایان خواهیم رسوند.
مقاومت و مقادیر مقاومت
به نظر شما چرا مقاومت باید مقدار داشته باشه؟ اصلا مگه مهمه؟ اگر مقداری نداشته باشه چی میشه؟
همونطور که می‌دونید یکی از مهم‌ترین نقش‌های مقاومت، ایستادگی در مقابل جریان و کاهش اون هست. اما چقدر ایستادگی؟ چقدر کاهش؟
هدف ما از قرار دادن مقاومت در مدار این بود که جلوی آسیب رسوندن به مصرف‌کننده رو بگیره. درسته؟ اما اگر مقاومت خیلی زیاد در برابر جریان ایستادگی کنه شاید اصلا جریانی به مصرف‌کننده نرسه! پس میشه نتیجه گرفت که مقاومت حتما باید مقدار داشته باشه.
مقادیر و اندازه مقاومت ها باید نسبت به مصرف‌کننده و شدن جریان در مدار انتخاب بشه.
مقادیر مقاومت ها از رنگ نوارهای رنگی روی اونها شناخته میشه. به این شکل نگاه کنید:
نوارهای رنگی مقاومت
سه نوار در کنار هم و یک نوار با فاصله از بقیه قرار دارن. اگر بخوایم رنگ خطوط این مقاومت رو بیان کنیم باید از چپ به راست اونها رو نام ببریم: زرد، بنفش، نارنجی، طلایی.
از سمت چپ خط اول یا رنگ اول یا باند اول و به ترتیب رنگ دوم، سوم و چهارم گفته میشه.
آموزش گام به گام شناسایی مقاومت
به شکل نگاه کنید، دو نوار اول و دوم از سمت چپ، ارقام یک عدد دو رقمی رو تشکیل میدن به طوری که نوار اول، دهگان و نوار دوم، یکان این عدد هستند.
جدول مقاومت و شناسایی مقاومت از روی رنگ
به رنگ نوارهای مقاومت شکل نگاه کنید، به نظر شما عدد دو رقمی برای این مقاومت چند میشه؟ همونطور که می‌بینید ارقام مربوط به هر رنگ مشخص شده.
- رنگ اول قرمز و رقم اون 2
- رنگ دوم سیاه و رقم اون صفر پس عدد دو رقمی 20 هست.
- نوار سوم، عددی هست که باید عدد به‌دست اومده از رنگ اول و دوم رو بهش ضرب کنیم. این مقاومت، نوار سومی به رنگ سیاه داره، همونطور که در جدول مربوط به نوار سوم می‌بینید عدد این رنگ، 1 هست. پس عدد به‌دست اومده به 1 ضرب میشه.
- نوار چهارم فقط به دو رنگ میتونه باشه، طلایی و نقره‌ای، این نوار مربوط به درصد خطای مقدار مقاومت هست.
پس مقدار یا اندازه مقاومت برابر است با 10% ± 20 (بیست اهم با مثبت – منفی ده درصد خطا)
واحدهای اندازه گیری مقاومت
اگر یادتون باشه گفتیم هرچیزی واحدی داره، مقاومت الکتریکی واحدش اُهم هست که با علامت Ω نشون داده میشه.
پس در مورد مقاومت شکل قبل میتونیم بگیم، مقدار اون 20 اهم هست.
خب الان جدول مربوط به نوار سوم رو نگاه کنید، بعضی اعداد رو می‌بینید جلوی اونها حرف K و M هست…
به نظرتون منظور از این حروف چی میتونه باشه؟
مثلا یک کیلوگرم شکر یعنی هزار گرم شکر. اگر اندازه یک مقاومت 10 کیلو اُهم باشه یعنی همون 10000 اُهم.
خب این مقاومت رو ببینید، مقدارش چقدره؟
رنگ نوارها از چپ به راست: قهوه‌ای – مشکی – قرمز – طلایی
همونطور که گفتیم نوار اول از سمت چپ رقم دهگان و نوار دوم رقم یکان یک عدد دو رقمی میشن.
- نوار اول به رنگ قهوه‌ای پس طبق جدول رنگها عدد 1 هست.
- نوار دوم به رنگ مشکی و طبق جدول رنگها عدد 0 هست. پس عدد دو رقمی ما 10 میشه.
- حالا میریم سراغ رنگ سوم که قرمزه و طبق جدول مخصوص رنگ‌های نوار سوم رنگ قرمز یعنی عدد 100. پس عدد دو رقمی ما باید در عدد 100 ضرب بشه.
پس طبق کمکی که از جدول رنگها گرفتیم: 1KΩ = یک کیلو اُهم = اُهم 1000 = 10×100
تمرینات جلسه شناسایی مقاومت
پیشنهاد ما به شما اینه که برای تثبیت شدن مطالب این جلسه در ذهنتون تمرین‌هایی که در ادامه براتون آماده کردیم رو با دقت بررسی کنید و پاسخشون رو پیدا کنید
- به این مدار نگاه کنید، می‌خواهیم با یک باتری، یک ال ای دی رو روشن کنیم. یک مقاومت الکتریکی قبل از ال ای دی قرار دادیم تا شدت جریان رو کم کنیم تا به ال ای دی آسیبی نرسه و عمرش زیاد باشه.
- به نظر شما چه فرقی می‌کنه که مقادیر مقاومت رو چقدر انتخاب کنیم؟
- مقدار خیلی زیاد یا خیلی کم آن توی این مدار چه تاثیری می‌گذارن؟
- مقادیر مقاومت های داده شده رو بنویسید.
- مقادیر مقاومت نوشته شده است. رنگ مربوط به هرکدام را روی نوارهای آن رنگ بزنید.
تمرینات داده شده و سوالات داده شده رو در قسمت نظرات پاسخ بدید تا ما بررسی کنیم و اگر قسمتی رو متوجه نشده بودید به شما پاسخ بدیم.
شما می‌توانید تمام آموزش‌ها را از طریق وبسایت الکساز و یا کانال یوتیوب الکساز دنبال کنید.
چطور می‌توانم آموزش الکترونیک الکساز را بصورت عملی دنبال کنم؟
ما تمامی قطعات استفاده شده در هر آموزش را به شما معرفی می‌کنیم، تا شما بتوانید قطعات مورد نیاز خود را از فروشگاه الکسازشاپ یا فروشگاه‌های قطعات الکترونیکی تهیه کنید و تمامی آموزش‌ها را به‌صورت کاملا عملی دنبال کنید.
ضمن این‌که تمامی آموزش‌ها، یک کیت آموزشی مرتبط دارند که می‌توانید با خرید کیت آموزشی مرتبط با هر سرفصل آموزشی، تمام قطعات را به‌صورت یکجا تهیه کنید. همچنین، تمامی آموزش‌های الکساز به‌صورت متنی در دفترچه‌های آموزشی و ویدیویی در پنل کاربری شما در دسترس قرار خواهند گرفت.
کیت های آموزشی مهندس الکترونیک، برای دنبال کردن این آموزش ها بصورت عملی به شما پیشنهاد می‌شود. این مجموعه آموزشی دارای دفترچه آموزشی و ویدیو آموزشی می‌باشد و بیش از 100 پروژه کاربردی با این کیت ها پیاده سازی خواهید کرد.
علاوه بر تمام مزایای ذکر شده، در صورت خرید بسته، شما پشتیبانی آموزشی دریافت می‌کنید و اگر در هر قسمت از آموزش با سوالی مواجه شدید، پشتیبانان ما در سریع‌ترین زمان ممکن با شما ارتباط برقرار کرده، و اقدام به پاسخگویی و رفع مشکلات شما می‌نمایند.
در غیر اینصورت شما می‌توانید در قسمت نظرات، سوالات خود را مطرح کنید تا مربیان الکساز، به سوالات و نظرات شما پاسخ دهند.
جمع بندی
به شما تبریک می‌گوییم! شما یک جلسه دیگر از سری آموزش الکترونیک را با موفقیت پشت سر گذاشتید. در این جلسه که جلسه دوم از فصل دوم آموزش مقدماتی الکترونیک بود، با مقاومت ها بیشتر آشنا شدیم و نحوه شناسایی مقاومت ها رو یاد گرفتیم.
در جلسه بعدی، با نوع دیگری از مقاومت ها با نام مقاومت های متغیر یا پتانسیومتر ها آشنا خواهیم شد و کاربرد اونها در مدار های الکتریکی را فرا میگیریم.
تیم الکساز برای تمام قسمت‌های این آموزش‌ها مطالعه و تحقیق بسیاری انجام داده تا بتواند یک آموزش اصولی، کاربردی، جذاب و سرگرم کننده را در اختیار شما قرار دهد.
شما می‌توانید با حمایت از الکساز در شبکه‌های اجتماعی مثل یوتیوب، اینستاگرام، تلگرام، آپارات و معرفی الکساز به دوستان خود، به ما انرژی و انگیزه داده تا بتوانیم همواره آموزش‌های با کیفیت در اختیار شما قرار دهیم.
همچنین با نظرات خود در انتهای هر مطلب، انتقادات، پیشنهادات و سوالات خود را با ما مطرح کنید، و در مسیر بهبود کیفیت آموزش‌ها همراه الکساز باشید. در جلسه بعد، با ما همراه باشید تا آموزش های مقدماتی الکترونیک و مفاهیم علمی الکترونیک را ادامه دهیم.
